آدم‌ها شبیه به یک سیستم جرم-فنر-ترمز اند. به طور مستقیم درگیرشان بشوی، درگیرت می‌شوند. شادی کنی، شادی می‌کنند و بعد آرام آرام می‌ایستند. همه چیز به نسبت جرم و فنر و ترمز به هم بستگی دارد.

آدم‌ها شبیه به یک سیستم سلف-خازن-مقاومت‌اند. با ایشان بخندی، می‌خندند. از خنده باز ایستی، دقایقی بعد، ساعتی بعد، روزی بعد، نشد ماه‌ای پس دیگر نمی‌خندند.

آدم‌ها شبیه به یک سیستم دینامیکی‌ی میرا هستند. خیلی‌ها ضریب میرایی‌شان بزرگ‌تر از یک است. تحویل‌شان بگیری، اندکی تحویل‌ات می‌گیرند ولی انرژی‌ای را که برای‌شان می‌گذاری پس نمی‌دهند. بعضی‌های دیگر هم ضریب میرایی بین یک و صفر دارند. لبخند بزنی، لبخند می‌زنند و نمی‌زنند و می‌زنند و نمی‌زنند و نمی‌زنند و نمی‌زنند (معلوم است که دراماتیزه شده است این بخش دیگر، نه؟! ماجرا ربط مستقیمی به انرژی ندارد در واقع).

تعداد آدم‌هایی که اگر سراغ‌ای ازشان نگیری، سراغ‌ات را بگیرند انگشت‌شمارند. این‌ها را باید دوست داشت و دست‌شان را بوسید (البته جز صاحب‌خانه‌ات فعلی‌ات و یکی دو قماش دیگر!). این‌ها را می‌گذاریم به کنار. اما تعداد آدم‌هایی که سراغ‌شان را می‌گیری و سراغ‌ات را یک ماه بعد نمی‌گیرند چه زیادند! در مقابل این افراد دو کار می‌شود کرد:

۱) ول‌شان کرد، فیلترشان کرد، انداخت‌شان دور از دایره‌ی دوستی‌ها و آشنایی‌ها.
۲) آن‌ها را به دید دیگری نگاه کرد. به قول بابایی، این‌ها دوستی‌های fun هستند (بگذار ترجمه‌اش کنم به سرخوشانه). لذت‌اش را می‌بریم در لحظه، آنک که کارمان تمام شد می‌رویم سراغ جای بعدی‌ای که fun داشته باشد.

این شماره‌ی (۲) یعنی این‌که می‌روی به پارتی‌ای، دختر خوش‌گل‌ای یا پسر خوش‌تیپ‌ای آن‌جا دیدی با او می‌رقصی، لذت‌اش را که بردی، موقع برگشت به خانه همین‌طوری آدم‌ها دور هم جمع می‌شوند و با هم به انار محمد سر می‌زنند و فردای‌اش در بوفه کنار فلانی و بهمانی می‌نشینی و چرت و پرت می‌گویی و شب یادت نمی‌آید که دی‌شب با کدام دختر رقصیده بودی (البته اگر دختر باشی به دلایل تکاملی به یاد می‌آوری که با کدام پسر رقصیده بودی؛ بگذریم!) و هم‌چنین بهمان و فلان که بودند و غیره و ذلک!
شماره‌ی (۱) یعنی این‌که به پارتی‌ای نمی‌روی مگر این‌که صاحب مهمانی از دوستان عزیز و صمیم‌ات باشد، با دختری نمی‌رقصی مگر دوست‌های عزیز هم باشید، در بوفه با کس‌ای نمی‌نشینی مگر از کمالات ذهنی و گفتاری‌ی او پیش‌تر اطمینان حاصل کرده باشی و در ضمن آب انار هم نمی‌خوری به دلایل مشخص!

قصد تاریخ‌نگاری‌ی ذهنی ندارم، اما محض نمونه بگویم که سه سال پیش سفت و سخت مخالف (۲) بودم. یعنی باور نداشتم رابطه‌ای می‌بایست تنها سرخوشانه -به معنایی که مثال آوردم- باشد و نه بیش‌تر. البته موافق شدید (۱) نبودم در عمل. چون خیلی‌ها بودند که دورشان خط نمی‌کشیدم ولی رابطه‌ی سرخوشانه‌ای هم با هم نداشتیم. شاید بتوان گفت در رابطه‌ای برزخی با ایشان بودم. تلاش می‌کردم آن‌ها را به دوستان‌ای مورد اطمینان، قوی و عمیق‌ای برای خودم تبدیل کنم و البته در بسیاری موارد نتوانستم. البته فراموش نشود که قصد من عمق‌بخشیدن به آدم‌ها (حداقل اکثر آن‌ها) نبود. اما امید داشتم وجه‌ای از وجوه‌شان را پیدا کنم که عمیق و دوست‌داشتنی باشد. نشد، حداقل دوستان‌ای وفادار باشند.
نتیجه‌ی این فعالیت احتمالا در مواردی نتیجه داده است؛ اما نه بسیار زیاد و مکرر. تاسف می‌خورم؟ نه به طور کلی!

حال یک سری خاطره‌ی کوتاه و مینیمال و نه بی‌ربط:

الف) به او تلفن می‌زنی، دوباره دعوت‌اش می‌کنی برای قراری، می‌گوید می‌آید و نمی‌آید، تلفنی او را برای آخر هفته دعوت می‌کنی منزل‌تان، ای-میل می‌زنی و تاکید می‌کنی، نه می‌آید و نه خبر می‌دهد که نمی‌آید، بعد دوباره تلفن می‌زنی خداحافظی کنی، به سختی موبایل‌اش را می‌گیری، صحبت می‌کنی، بعد قطع می‌شود و او دیگر زنگ نمی‌زند و نمی‌زند و نمی‌زند! البته مشخص است (یا برای سلامت روحی‌مان به‌تر است این‌گونه تصور کنیم) که در این واقعه غرض بدی نبوده است، فقط دوست‌ای به طور مکرر چندین و چند اشتباه پشت سر هم کرده است. نتیجه چیست؟ به این فکر می‌کنی که آیا همیشه به اشتباه فکر نمی‌کرده‌ای که او دوست‌ات است در حالی که نیست؟ حال چهار سال هم‌دانش‌گاهی‌بودن و سابقه‌ی دوستی‌ی شش ساله و چندین و چند بار پیتزاخوردن و صحبت‌کردن و در جلسات مشترک شرکت‌کردن و در ضمن در مهمانی‌های قبلی‌ات حضور یافتن که او را الزاما دوست‌ات نمی‌کند. شاید تصور او از تو همان برداشت شماره‌ی (۲) بالایی بوده باشد. نمی‌دانی. اما فعلا احتیاط می‌کنی و او را آرام آرام از گروه (۱) می‌کشانی به سمت گروه (۲). اگر دفعه‌ی بعد دیدی‌اش، خب، اگر شد سرخوشانه از وجودش لذت می‌بری و اگر نشد، دیگر اعصاب‌ات را برای‌اش خراب نمی‌کنی.

ب) گروهی هستند که در مجموع که نگاه کنی سودشان برای‌ات کم‌تر از ضررشان است. البته این گروه یک مجموعه‌ی کاملا منظم و در ارتباط تنگاتنگ نیستند. رابطه‌ای اجتماعی (مثلا هم‌دانش‌گاهی‌بودن) و یا بیولوژیکی (مثلا دارای استخوان لگن این‌شکلی (و نه آن شکلی)) با هم دارند. الزاما همه‌شان با هم دوست هم نیستند. نه، مطمئنا این‌طور نیست. در واقع بخش بزرگی از مشکل هم همین است.

پ) از این‌که پشت سرم چیزی بگویند بدم می‌آید. مخصوصا اگر به ناحق بد بگویند. گمان‌ام بیش‌تر آدم‌ها این‌گونه‌اند. البته تحمل افراد در این مورد کم و زیاد دارد. وحشت‌ناک‌تر هم این‌که کس‌ای چیزی بگوید که انتظارش را نداشته باشی. آها! خلاصه بکنم: آدم‌های زیادی نیستند که ازشان بدم بیاید جوری که حاضر باشم راه‌ام را کج کنم و نبینم‌شان. اما از میان همین اندک موارد، کمینه یکی‌شان دقیقا و تنها به همین دلیل به این مقام نایل شده است. شگفت این‌که یکی از دوستان‌ام هم به تازگی دچار همین خبط شده است و من مانده‌ام چه کنم با گفته‌اش و حدِ قلیل شعور پشت گفته‌اش!