ضدخاطرات

جسیکا اینسکو (Jessica Ainscough) بیست و دو ساله سرطان صعب‌العلاجی(۱) گرفت. پس از این‌که نوع خاص‌ای از شیمی‌درمانی(۲) جواب نداد و تنها گزینه پیش روی‌اش قطع کل دست و شانه‌اش بود،‌ تصمیم گرفت افسار سلامتی‌اش را خود به دست بگیرد و زیر یوغ طب مدرن نرود. تا این‌جای‌اش را کم و بیش درک می‌کنم. حتی تصور قطع دست و شانه وحشتناک است و تصمیم بر این‌که فرد چنان مسیری را نرود با این‌که شاید از دید بعضی‌ها غیرعقلانی باشد، اما باز هم تا حدی قابل هم‌دلی است.

جسیکا تصمیم گرفت که به شیوه‌ی درمانی گِرسون (Gerson) پناه بیاورد که شامل نوشیدن کلی آب میوه در روز (مثلا معادل ده کیلو میوه) و چندین تنقیه با قهوه در روز بود. بله، تنقیه با قهوه!

شیوه‌ی درمانی گرسون مصداق بارز شارلاتانی است. هیچ شاهد موثق‌ای وجود ندارد Ú©Ù‡ شیوه درمانی گرسون موثر است. شواهدی وجود دارد Ú©Ù‡ می‌تواند خطرناک باشد. شیوه درمانی گرسون گران قیمت هم هست. با این حال درک می‌کنم Ú©Ù‡ غریق به هر Ú†Ù‡ نزدیک‌اش باشد، دست می‌یازد – هر چقدر هم Ú©Ù‡ از دید مایی Ú©Ù‡ خارج از گود نشسته‌ایم نابخردانه باشد. به هر حال تنقیه با قهوه به‌تر از نداشتن دست Ùˆ شانه است، نیست؟ Ùˆ شاید نکته اساسی‌تر این‌که شخص اجازه دارد هر کاری دوست دارد با خودش Ùˆ بدن‌اش انجام بدهد. می‌توان تصمیم جسیکا تا این‌جای کار را با این لنز نگریست.

بخش تاسف‌بار این‌که جسیکا شروع کرد به تبلیغ همین شیوه‌ی درمانی و به دروغ ادعا کرد که سرطان‌اش را کنترل کرده و مداوا شده است. جس نام «سلح‌شور سلامتی» (Wellness Warrior) را برگزید و گویا جزو آدم‌های مشهور اینترنتی -مخصوصا در استرالیا- شد و برای خودش دکان‌ای دو نبش راه انداخت. عدد و رقم ندارم و احتمالا نداریم، اما معقول می‌نماید که درصدی از خیل طرف‌داران‌اش تصمیم گرفتند که سرطان‌شان را به شیوه‌ی او مداوا کنند. شیوه‌ای که نه تنها از لحاظ علمی درستی‌اش ثابت نشده که حتی از دید علم امروزی نادرست و خطرناک هم هست و مهم‌تر این‌که شاهدی برای موثربودن‌اش در درمان سرطان وجود ندارد و از همه مهم‌تر این‌که ممکن است باعث شود فرد شیوه‌های متداول پزشکی را دنبال نکند و در نتیجه شانس مداوای‌اش کم شود. این‌که چند نفر به همین دلیل مردند را نمی‌دانم، اما می‌دانم خود مادر جسیکا که سرطان پستان گرفته بود تصمیم گرفت شیمی‌درمانی نکند و گرسون‌درمانی کند و در نهایت هم یکی دو سال پیش به خاطر سرطان مرد.

این بخش تبلیغ عام‌اش را دیگر درست نمی‌فهمم. گم‌راه‌کردن آدم‌ها؟ هدایت‌شان به بن‌بست؟ کم‌کردن شانس زنده ماندن‌شان؟ رهبری‌شان به بستر مرگ؟ از نظرم چنین کاری جنایت است – گیریم دست مبلغ مستقیم به خون‌ای آلوده نشده باشد Ùˆ فرمان مرگ‌ای را هم به طور مستقیم امضا نکرده باشد.

یا شاید همه‌ی این‌ها نشانه‌ی ترس است؟ گول‌زدن خود است؟ جسیکای وحشت‌کرده از سرطان به راه حل‌ای رو آورده که به نظرش طبیعی و منطقی آمده است (به هر حال آب هویچ و قهوه طبیعی‌تر از شیمی‌درمانی و قطع عضو می‌نمایند) و حالا برای دل‌گرمی خود هم که شده، دیگران را به همین راه دعوت می‌کند. مردم از دختر جوان خوش صحبت‌ای چون او خوش‌شان می‌آید، به حرف‌های‌اش گوش می‌دهند و برای‌اش دست می‌زنند؛ او هم در چرخه‌ی باوریدن می‌افتد و بیش‌تر و بیش‌تر به راه‌اش مومن می‌شود. نمی‌دانم جسیکا خود می‌دانست که دقیقا دارد چه می‌کند یا خیر. آیا جسیکا متوهم بود یا شیاد؟(۳)

نمی‌دانم بگویم بدبختانه یا خوش‌بختانه که در نهایت چند روز پیش جسیکا اینسکو مرد.

بدبختانه از این لحاظ که از دیدن مرگ دیگری غم‌گین می‌شوم و می‌دانم که او مسلما در این چند سال کلی زجر کشیده است. اگر به او بود، مطمئن‌ام ترجیح می‌داد سرطان نگیرد تا این‌که بخواهد سلح‌شور سلامت بشود.

خوش‌بختانه از این لحاظ که با مرگ‌اش دست‌کم تبلیغات گم‌راه‌کننده‌اش خاتمه می‌یابد و بعضی‌ها حتی ممکن است در باورشان به درمان گرسون تجدیدنظر کنند و در نهایت جان افراد بیش‌تری نجات یابد.

داستان زندگی جسیکا نمونه‌ی مدرن یک تراژدی است: دختر جوان موفق‌ای شادان و خوش‌حال در کوهستان مه‌آلود زندگی‌اش قدم می‌زد که ناگهان ابرها کنار رفتند و کوه‌ای صعب‌العبور، زشت و پلید در پیش روی‌اش ظاهر شد. کوه‌ای که تلاش برای عبور از آن مستلزم این است که زیبایی‌اش را با شانس سلامت تاخت بزند. دختر تصمیم گرفت که به جای از کوه بالارفتن و زخمی‌شدن قطعی، از جاده منحرف شده از مسیر دیگری کوه را دور بزند. مسیری که کوه‌نوردان خبره او را از آن برحذر داشته بودند. دختر حرف گوش‌نکن یک‌دنده‌مان مسیر خودش را می‌رود و دیگران را نیز به همان مسیر دعوت می‌کند. تعداد بی‌شماری آدم شادان و خوش‌حال به دنبال‌اش راه افتادند و به ریش خبرگان خندیدند. اما در نهایت کوهستان با چرخش‌ای ناگهانی غافل‌گیرشان کرد و همه‌شان به قعر دره‌ای تاریک سقوط کردند.

(Û±): Epithelioid sarcoma
(Û²): Isolated limb perfusion
(۳): در این کامنت شخص‌ای ادعا می‌کند که از دوستان خانوادگی جسیکا است. می‌گوید جسیکا به کارش باور داشت تا یکی دو ماه پیش از مرگ‌اش. آن آخرها فهمیده بود که در بازی زندگی تصمیم اشتباه را گرفته بوده است.