برنامه‌ي مردان انديشه‌ي ديروز درباره‌ي
برنامه‌ي مردان انديشه‌ي ديروز درباره‌ي ويتگنشتاين بود. برايان Ù…Ú¯ÙŠ با آنتوني کواينتون درباره‌ي دو دوره‌ي ÙلسÙي‌ي Ù…ØªÙØ§ÙˆØª ويتگنشتاين ØµØØ¨Øª مي‌کردند. بخش‌هايي از آن برنامه را اولين بار سال‌ها پيش ديده بودم – اگر اشتباه نکنم درباره‌ي لايب‌نيتز بود يا اسپينوزا. اين برمي‌گردد به ØØ¯ÙˆØ¯ 9 الي 13 سال پيش. به هر ØØ§Ù„ اطلاع از پخش مجدد سري‌ي جديدش را Ú©Ù‡ چهارشنبه شب‌ها(ØØ¯ÙˆØ¯ يازده) Ùˆ پنج‌شنبه عصرها (ØØ¯ÙˆØ¯ چهار) از کانال چهارم سيما پخش مي‌شود مرهون پويان‌ام. ويتگنشتاين هر جوري Ú©Ù‡ ØØ³Ø§Ø¨ کنيم، آدم جالبي بوده است. او Ú©Ù‡ شاگرد راسل بوده، رساله منطقي-ÙلسÙÙŠ (Tractatus logico-philosophicus) را در ØÙŠÙ† جنگ جهاني‌ي اول نوشته است Ùˆ مي‌توان Ú¯ÙØª در آن ختم ÙلسÙÙ‡ را اعلام کرد. پس از آن ويتگنشتاين ØØ¯ÙˆØ¯ 10 سال ÙلسÙيدن را کنار مي‌گذارد تا اين‌که در دهه‌ي 30،‌ دوباره شروع مي‌کند به ÙلسÙÙ‡ پرداختن Ú©Ù‡ نتيجه‌اش کتاب‌هايي چون پژوهش‌هاي ÙلسÙÙŠ(Philosophical Investigations)ØŒ در باب يقين Ùˆ درباره‌ي رنگ‌ها بوده است (البته Ø§ØØªÙ…الا کتاب‌هاي ديگري هم باشد Ú©Ù‡ الان به خاطر ندارم. در ضمن گويا هيچ کدام از اين کتاب‌ها در زمان ØÙŠØ§Øªâ€ŒØ§Ø´ چاپ نمي‌شوند نه به دليل عدم امکانات Ú©Ù‡ به خاطر وسواس او). اين ويتگنشتاين دوم، آن‌قدر با دوره‌ي اوليه‌ي آن ÙÙŠÙ„Ø³ÙˆÙ ØªÙØ§ÙˆØª دارد Ú©Ù‡ مي‌توان او را دو ÙÙŠÙ„Ø³ÙˆÙ Ù…ØªÙØ§ÙˆØª دانست. شايد آوردن اين دو گزاره از رساله جالب باشد:
6-5) Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÙŠØª زبان من، بيان‌گر Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÙŠØª جهان من است.
به هر ØØ§Ù„ ويتگنشتاين درست مانند همه‌ي هم‌عصران‌اش ÙŠÚ© Ùيلسو٠زبان بوده است. گزاره‌ي ديگر، آخرين چيزي‌ست Ú©Ù‡ در رساله آمده است:
7) از آن‌چه نمي‌توانيم درباره‌اش بگوييم،‌ مي‌بايست در سکوت درگذريم.
من تضمين مي‌دهم اين گزاره بسيار ÙˆØØ´ØªÙ†Ø§Ú© است! يعني درست همين‌جاست Ú©Ù‡ ويتگنشتاين ختم ÙلسÙÙ‡ را اعلام مي‌کند. او همه‌ي Ú¯ÙØªÙ†ÙŠâ€ŒÙ‡Ø§ را در 6 بخش اول رساله مي‌گويد Ùˆ در بخش 7ØŒ کار بقيه‌ي ÙلسÙÙ‡ را مي‌سازد. براي ديدن عکس‌اي از او،‌ اين‌جا را نگاه کنيد (جالب اين‌جاست Ú©Ù‡ عکس‌هاي ويتگنشتاين کپي‌رايت دارند Ùˆ به طور مجاز در اينترنت پيدا نمي‌شوند).