این Ú¯ÙØªÙ‡ از کیست؟ «مرگ‌اندیشی درست انسان را به زندگی Ù…ÛŒ رساند. درست است Ú©Ù‡ مرگ پایان یک مرØÙ„Ù‡ زندگی است؛ زندگی Ùیزیکی Ùˆ زندگی این جهانی؛ اما اگر در مرگ تامل کنیم مرگ پایان زندگی نیست چون انسان موجودی جاودانه است Ùˆ نیز اندیشیدن به مرگ لازمه‌اش اندیشیدن به زندگی دیگران نیز هست. زندگی در این جهان Ùˆ زندگی در آن جهان!»
پاسخ‌های‌تان را در کامنت‌ها بنویسید. ØªØ±Ø¬ÛŒØØ§ گوگلقÙلْب (تقلب به Ú©Ù…Ú© Ú¯ÙˆÚ¯Ù„) نکنید.
اما پیش از Ø®Ø¯Ø§ØØ§Ùظی بیایید خیلی مختصر گزاره‌های این Ú¯ÙØªÙ‡ را بررسی کنیم Ú©Ù‡ درک به‌ترین نسبت به آن داشته باشیم:
– «مرگ‌اندیشی درست انسان را به زندگی Ù…ÛŒ رساند.» [گزاره‌ی خبری. صدق‌اش هنوز معلوم نیست. باید منتظر گزاره‌های شاهد باشیم. گرچه پیش از ادامه می‌خواهم Ú©Ù‡ به ØµÙØª/قید «درست» Ùˆ ÙØ¹Ù„ «رساندن به زندگی» جلب کنم. معنای این‌ها چیست؟]
– «درست است Ú©Ù‡ مرگ پایان یک مرØÙ„Ù‡ زندگی است … » [سوال اساسی این است: بازی‌ی زندگی چند مرØÙ„Ù‡ دارد؟]
– «اما اگر در مرگ تامل کنیم مرگ پایان زندگی نیست چون انسان موجودی جاودانه است.» [هر Ú†Ù‡ Ùکر می‌کنم نمی‌Ùهمم «تامل در مرگ» چگونه می‌تواند ØµØØª گزاره‌ی «مرگ پایان زندگی نیست» را تایید کند. آیا Ù…Ùهوم «مرگ» به Ù„ØØ§Ø¸ منطقی به Ù…Ùهوم «پایان زندگی» ربط دارد؟ راستی توجه کرده‌اید Ú©Ù‡ گزاره‌ی «انسان موجودی جاودانه است» نه گزاره‌ای‌ست «سینتتیک» Ùˆ نه «آنالیتیک»؟ (بله آقای کواین! مقاله‌ی شما را هم دیده‌ایم اما ÙØ¹Ù„ا بی‌خیال‌اش می‌شویم.)]
– «اندیشیدن به مرگ لازمه‌اش اندیشیدن به زندگی دیگران نیز هست.» [آیا «مرگیدن» (همان «مردن» سابق) امری شخصی است یا اجتماعی؟ ØØ¯Ø³ می‌زنم ØÙ‚ با نویسنده باشد چون یادم می‌آید معلمان بیماری را Ú©Ù‡ بچه‌های شلوغ کلاس‌شان را به «تمرگیدن» تشویق می‌کردند Ùˆ هدÙ‌شان هم سکوت کلاس بود Ú©Ù‡ بلاشک ÙØ¹Ø§Ù„یت (یا عدم ÙØ¹Ø§Ù„یت)‌ای اجتماعی است.]
– «زندگی در این جهان Ùˆ زندگی در آن جهان!» [«ای زیباترین، زندگی چیست جز Ø¢ÙØªØ§Ø¨ جعد موهای‌ات؟» کتاب‌ای به همین نام، یعنی What is LifeØŒ از اروین شرویدینگر Ùیزیک‌دان موجود است Ú©Ù‡ خواندن‌اش را توصیه می‌کنم. کتاب البته از Ù„ØØ§Ø¸ علمی قدیمی ØØ³Ø§Ø¨ می‌شود (آن زمان هنوز ساختار DNA کش٠نشده بود گرچه این کتاب در کش٠آن بی‌تاثیر نبوده) اما خواندن‌اش به نظرم هم‌چنان به عنوان اثری کلاسیک جالب است. کتاب به ÙØ§Ø±Ø³ÛŒ ترجمه شده گرچه یادم نمی‌آید مترجم‌اش Ú©Ù‡ بوده است. انگلیسی‌اش را هم این‌جا بخوانید Ùˆ این هم ØªÙˆØ¶ÛŒØ ÙˆÛŒÚ©ÛŒâ€ŒÙ¾Ø¯ÛŒØ§ÛŒâ€ŒØ§Ø´.]