ضدخاطرات

توکیو مجموعه‌ای از سه فیلم کوتاه حدودا نیم‌ساعته است در فضای شهر توکیو. فیلم اول Interior Design نام دارد و Michel Gondry کارگردانی‌اش کرده؛ فیلم دوم Merde است به کارگردانی‌ی Leos Carax و آخرین فیلم Shaking Tokyo است به کارگردانی‌ی Joon-ho Bong.

فیلم را تصادفی انتخاب کردم. داشتم بین قفسه‌ی فیلم‌های تازه می‌گشتم که این فیلم را دیدم. هم از طرح روی جلدش خوش‌ام آمد و هم چون حس خوش‌آیندی نسبت به فضای عمومی‌ی شهرهای ژاپن دارم، تصمیم به انتخاب فیلم کردم. این‌که Michel Godry کارگردان فیلم Eternal Sunshine of the Spotless Mind هم بوده است نیز طبیعتا بی‌تاثیر نبود.

فیلم اول (Interior Design) راجع به زن و شوهری است که به توکیو می‌آیند تا کار پیدا کنند و خانه. فضای فشرده‌ی توکیو خفقان‌آور است و کاریابی سخت. و با این وجود به قول مرد قهرمان داستان هم‌چنان بین ساختمان‌ها فضایی خالی برای روح‌های سرگردان وجود دارد. و ناگهان اقبال از سوی جامعه‌ی هنری به سوی‌شان «حمله» می‌کند. و تاثیر این اقبال جادویی بروز می‌کند. این فیلم را دوست داشتم.

Merde همان shit است اما به فرانسه! در هیاهوی شهر ناگهان مردی درِ سیستم فاضلاب را باز می‌کند و کج کج راه می‌رود و مردم را انگولک می‌کند. توکیو وحشت‌زده شده است و اخبار پر شده است از فیلم‌های موبایلی‌ای که از این مرد بدهیبت گرفته شده است. فیلم به تدریج بیننده را با این شخص آشناتر می‌کند و حتی بعدتر می‌توانید بفهمید که انگیزه‌ی او از این کارها چه بوده است. آیا واقعا می‌فهمید؟

وقتی این فیلم را می‌دیدم به این فکر می‌کردم که گویا ژاپنی‌ها سابقه‌ای سنتی در مواجهه با تهدیدهای عجیب و غریب دارند. گاهی اسم این تهدید گودزیلاست و هیبت‌ای هیولایی دارد، گاه‌ای این باباست و با هیبت‌ای چندش‌آور. این فیلم را با این‌که داستان جالب‌ای داشت خیلی دوست نداشتم.

فیلم آخر Shaking Tokyo است. فیلم راجع به شخص‌ای‌ست Hikikomori! یعنی چه؟ Hikikomori به شخص‌ای می‌گویند Ú©Ù‡ افراطی از دیگران دوری می‌جوید Ùˆ گوشه‌ی عزلت برمی‌گزیند (یعنی Ú©Ù…ÛŒ بیش‌تر از من Ùˆ شما). داستان فیلم راجع به مردی است Ú©Ù‡ سر هر ماه در پاکت‌ای از پدرش پول دریافت می‌کند، همه چیز را از بیرون تلفنی سفارش می‌دهد Ùˆ با هیچ کس‌ای هم چشم در چشم نمی‌شود تا آن‌که …

خب، قرار نیست بگویم داستان فیلم چیست جز این‌که در فیلم هم جابه‌جایی نقش عزلت‌گزیده و اجتماع داریم، هم زلزله داریم و هم پیتزا! فیلم را دوست داشتم و هنوز مطمئن نیستم اولین فیلم را بیش‌تر پسندیدم یا این آخرین را. هر دو خوب بودند.

من سابقه‌ی چندانی در دیدن فیلم کوتاه ندارم، اما به نظرم اگر از داستان کوتاه‌خوانی لذت می‌برید و فیلم‌دیدن به طور کلی را هم دوست دارید، از این فیلم هم لذت خواهید برد.

مرتبط: پیش‌نمایش در Youtube؛ صفحه فیلم در ویکی‌پدیا؛ صفحه فیلم در imdb؛ نقد Roger Ebert