-دموکراسي روي‌کردي پراگماتيستي به جامعه‌داري است. ايده‌آل نيست، به‌ترين را ارايه نمي‌دهد، اما خيلي‌ها را راضي نگاه مي‌دارد. دموکراسي، روي‌کردي پرفکشنيستي نيست. بنيان نظري‌ي قوي‌اي هم ندارد (نگاه کنيد به ريچارد رورتي، اولويت دموکراسي بر فلسفه. خودتان قانع مي‌شويد).

–آيا دموکراسي هدف است؟ آيا دموکراسي مي‌بايست هدف باشد؟ بي‌گمان دموکراسي در جهان متمدن (به معناي ضعيف آن) امروز، هدف است. کشورها بر سر هم مي‌کوبند تا دموکرات‌تر از ديگران باشند يا به نظر آيند. اما اگر با سوال دوم مواجه شويم، دموکراسي بي‌گمان تنها گزينه براي جامعه‌داري نيست.

–اين‌که Ú†Ù‡ روي‌کردي براي جامعه‌داري به‌تر از ديگري است، به چيزهاي ديگري بستگي دارد. اگر کس‌اي بتواند پاسخ خودبسنده‌اي به اين سوال بدهد، از نظر من دچار مشکل عقلي است. درست به همين دليل، اگر کس‌اي بيايد Ùˆ بگويد “دموکراسي” (يا هر چيز ديگر) به‌ترين روش جامعه‌داري است Ùˆ براي اثبات آن به هيچ چيزي اشاره نکند –بلکه بيايد Ùˆ بگويد دموکراسي خوب است چون نظرات افراد بيش‌تري تامين مي‌شود– از نظر من دچار اشتباه شده است.

–چرا چنان شخص‌اي مشکل دارد؟ چون پاسخ‌اي خودبسند –و بدون توجه به ذات(ØŸ) بشر، ذات(ØŸ) جوامع بشري، آرمان‌هاي آن جامعه‌ي خاص، ايدئولوژي‌ي آن‌ها Ùˆ …- به جماعت مورچگان، سوسمارها Ùˆ اتم‌ها گسترش‌پذير است. چرا مورچگان مي‌بايست داراي اختلاف طبقاتي باشند در حالي Ú©Ù‡ انسان‌ها –بنا به روايتي- نبايد باشند؟ کس‌اي Ú©Ù‡ توجه نکند اکثر مورچه‌ها باردار نمي‌شوند، نمي‌تواند اين قضيه را توجيه کند.