آزادی اندیشه با کاریکاتور نمیشه

آزادی اندیشه با کاریکاتور نمیشه

آیا آتش‌زدن پرچم یک کشور مخالف آزادی‌ی بیان است؟ آزادی بیان چیست؟ آزادی چه؟
(امروز که عکس شعله‌های پرچم‌ای آتش‌گرفته را می‌دیدم به نظرم آمد ما و یکی دو کشور دیگر پرچم را درست به همان دلیل‌ای آتش می‌زنیم که اینکاهای معبد خورشیدِ تن تن، عروسک‌های طلسم‌شده‌ای می‌ساختند و به‌شان سوزن می‌زدند.)
[تیتر جنبه‌ی تزئینی دارد.]

تکمیلی:
مثال تن‌تن را از این رو گفتم که در آن‌جا -تا جایی که به خاطر دارم- سوزن‌زدن نه به معنای سوراخ‌کردن بدن طرف در واقع، که به عنوان سمبول‌ای از خشم قبیله نسبت به آن افراد بود. آتش‌زدن پرچم -آن‌طور که در ایران متداول است- به گمان‌ام معنایی در همین حدود دارد. به نظرم معنای‌اش تنها نوعی بیان انزجار و خشم است و نه اعلام جنگ. به عبارت دیگر، تصور من این است که قوم ایرانی تا وقتی وارد کشور دیگری نشده باشد به آن کشور اعلام جنگ نکرده. در حالی که مثلا اگر یک غربی بر پرچم کشور من ادرار کند این را دقیقا به معنای جنگ‌طلبی‌ی او می‌دانم. تفاوت در سطح استعاره‌ای است که قومیت‌ها استفاده می‌کنند: یک انگلیسی (مثلا) کم‌تر از زبان ایهام بهره می‌گیرد تا یک فارسی‌زبان.
حالا با این همه آیا آتش‌زدن پرچم غیر از آزادی‌ی بیان است یا خیر؟ رقصیدن چطور؟ مثلا اگر ایرانیان چیزی مثل رقص جنگ قبایل سرخ‌پوستی می‌داشتد و خیلی محترمانه دور عروسک کشور دانمارک (بر فرض وجود چنین چیزی) می‌رقصیدند،‌ آیا این کارشان مخالف آزادی‌ی بیان بود؟ سکوت چطور؟ نوشتن چه؟ کجاست مرز آزادی‌ی بیان و غیر آن؟
نظر شخصی: همه‌ی این‌ها بدان معنا نیست که آن‌چه را بر سفارت دانمارک می‌رود تایید کنم. کم کم دو اندیشه‌ی مخالف با چنین واکنش‌ای دارم:
۱) این واکنش در گفتمان سیاسی‌ی امروز پراثرترین و مفیدترین کار نبوده و نیست.
۲) من کل این جریان را بی‌غرض نمی‌دانم و به دلایل شخصی(!) معتقد به لزوم واکنش هستم. یعنی جزو کسانی نیستم که بگویم آزادی‌ی بیان مجوز بی چون و چرای رفتار اروپاییان است و اعتراض نسبت به آن خلاف عقل و منطق. دست‌کم آزادی‌ی بیان اجازه‌ی مخالفت زبانی را به مسلمانان می‌دهد. حتی معتقدم صرفا با فرض درست‌بودن آزادی‌ی بیان می‌توان از بسیاری فرم‌های دیگر اعتراض نیز استفاده کرد. در واقع باید به‌ترین فرم را انتخاب کرد تا بیش‌ترین نفع را داشته باشد. اما نکته این است که هر اعتراضی باید به به‌ترین فرد ممکن ارجاع شود و به‌ترین سازمان برای چنین کاری سفارت دانمارک در ایران -آن هم با این وضع- نبوده. اما فعلا به نظر می‌رسد کمی بگذرد، همه‌ی ورق‌ها برعکس شود و متهم مسلمانان شوند به خاطر رفتار خشن‌شان. در این صورت دیگر هیچ بیان دیگری -هر چقدر هم متین و آرام باشد- خریدار نخواهد داشت.

5 thoughts on “آزادی اندیشه با کاریکاتور نمیشه

  1. ولی حداقل اینکاهای معبد خورشید این سوزن زدن رو در ملا عام انجام نمی دادن! جالبه الان Ú©Ù‡ بهش فکر Ù…ÛŒ کنم اینکاها با صحبت فهمیدن Ú©Ù‡ قصد دانشمندا در بازکردن قبر اجدادشون توهین نبوده از سوزن زدن دست کشیدند Ùˆ عروسک ها رو نابود کردند! به نظرت…آیا Ù…ÛŒ شه با اینایی Ú©Ù‡ پرچم آتیش Ù…ÛŒ زنن حرف زد!

  2. He saw the editor of the newspaper on CNN, he had a twittery voice but he claimed ” I do apologize if I offend muslims but Denmark is a free country and I can not apologize for what I published!”

    He tought the main treads are being pulled somewhere else …

  3. با تییترت موافقم …اگر ازادی بیان وجود داره ازادی ادیان نیز وجود داره .ودر مورد سوزن زدن به عروسک های طلسم شده اون کسی Ú©Ù‡ اینکار را میکرد خودش فکر میکرد کارش خیلی تاثیر داره.درست مثل همینها

  4. 1- در مورد اينکاها، آن عروسک‌ها Voodoo Doll بودند و اينکاها با سوزن زدن‌شان، واقعاً به آن افراد آسيب وارد می‌کردند. در مورد پرچم آتش زدن به نظر، کمينه کمی تفاوت وجود دارد!
    2- گمان نمی‌کنم آتش زدن پرچم در نزد اين افرادِ ايرانی، تفاوت‌ای استعاره‌ای با آن چه غربی‌ها از پرچم آتش زدن درک می‌کنند داشته باشد. نظر شخصی‌ام اين است که اينان اگر آن سردبير يا کاريکاتوريست‌های دانمارک‌ای را دم دست‌شان می‌ديدند، آتش‌شان می‌زدند. چون نمی‌بينند، مجبور می‌شوند به پرچم دانمارک بسنده کنند.
    3- آيت‌الله سيستانی چيزی گفته به اين مضمون Ú©Ù‡ “کاری Ú©Ù‡ دانمارک‌ای‌ها انجام داده‌اند، کار زشتی بوده، ولی نبايد به حرکات خشونت‌آميز دست زد Ùˆ در نهايت اين خود مسلمانان هستند Ú©Ù‡ باعث اين برخورد شده‌اند” موضوع مهم اين است Ú©Ù‡ اين حرف اين مرجع شيعه چندان توجه‌ای به‌اش نمی‌شود، Ú†Ù‡ در ميان مسلمانان Ùˆ Ú†Ù‡ در ميان غيرمسلمانان. ولی اين خشونت‌ها به شدت زوم می‌شود روی‌شان. از اين می‌توان به ÙŠÚ© جاهايی رسيد. گويا از نظريات برادر هانتينگتون خوش‌شان می‌آيد.

  5. بعد از ماه‌ها دوباره آمدم سراغ این پست. ببینید آن آخرش Ú†Ù‡ نوشته بودم: “اما فعلا به نظر می‌رسد Ú©Ù…ÛŒ بگذرد، همه‌ی ورق‌ها برعکس شود Ùˆ متهم مسلمانان شوند به خاطر رفتار خشن”. همین نشد؟

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *