این نوشتهی ابراهیم نبوی را خواندم. شاید به مذاق ما وبلاگ‌نویسان -و فعالان اینترنتی(!)- خوش نیاید، اما اگر گزاره‌های‌اش را تعدیل کنیم و تبدیل کنیم به *بیش‌تر افراد* (و مشابه)، به اندازه‌ی کافی درست است.
البته ادعای مورد نظر او درباره‌ی هر جمع دیگری نیز بیش و کم صادق است: افراد بازاری، دانش‌جویان، کارمندان و غیره. در واقع حدس من این است که ویژگی‌ی فعالیت اینترنتی،‌ ویژگی‌ی خیلی متفاوت‌ای نیست از ویژگی‌های دیگر چون کارمند-بودن، دانش‌جو-بودن، کتاب‌خوان-بودن و غیره (جز این‌که نشان می‌دهد سطح درآمد این افراد از متوسطی بالاتر است و احتمالا سطح سوادشان نیز به همان صورت. ولی به هر حال ویژگی‌ی خیلی خاص‌ای نیست).

به اعتقاد من نکته‌ی اساسی‌ی کلِ این ماجرا این است: در یک جامعه نمی‌توان انتظار داشت که بیش‌تر افراد فراتر از توانایی‌های متوسط‌شان عمل کنند. اگر جنبش‌ای بر این اساس باشد که بخش قابل توجه‌ای از افراد جامعه در بازه‌ی زمانی‌ی طولانی،‌ رفتارهای غیرمعمول انجام دهند،‌ شکست خواهد خورد. نمی‌توان انتظار داشت هشتاد درصد جمعیت کشور حاضر باشد برای سال‌ها جان خودش را فدا کند. شاید چنین انگیزه‌ای را بتوان برای مدت محدودی ایجاد کرد (یک هفته ناآرامی در کل کشور). شاید بتوان به دلایل خاص‌ای چنین انگیزه‌ای را ایجاد کرد (تجاوز به ناموس [فردی یا جمعی] و انگیزه‌ی انتقام). اما نمی‌توان برای هر دلیل‌ای و برای هر مدت‌ای، از همه هر کاری را خواست.
جنبش‌های اجتماعی‌ای موفق خواهند بود که با برنامه‌ریزی‌ی دقیق، از توانایی‌ی متوسط‌ها در زمان مناسب، بهره‌ی مناسب را ببرند. فراموش نکنیم: اکثر افراد هر جامعه‌ای، در بیش‌تر زمان‌ها رفتاری شبیه به متوسط افراد جامعه دارند.

توضیح تکمیلی: به نظرم خوب موضع‌ام را شرح Ùˆ بسط نداده بودم. نتیجه‌اش این‌که شاید خیلی‌ها ندانند Ú©Ù‡ من موافق حرف‌های نبوی هستم یا نه. شاید زمانی بیش‌تر توضیح دادم. چون چیزی Ú©Ù‡ گفته‌ام مهم‌تر از موقعیت فعلی یا موضع‌گیری در برابر حرف شخص‌ای خاص است. شاید هم این‌کار را نکردم. در واقع این همه آدم موضع‌شان را در تاریخ شفاف کردند Ùˆ هیچ اتفاق خاص‌ای نیفتاد – یکی کم‌تر!